Stimuleer kinderen op inzet in plaats van prestatie

Marco Neuvel

Stimuleer kinderen op inzet in plaats van prestatie
Sportende kinderen krijgen door de jaren heen te maken met verschillende trainers. Ieder met een eigen aanpak en denkwijze. Afgestuurd bewegingswetenschapper en basis sportpsycholoog Marco Neuvel doorliep de jeugdopleiding van Ajax en heeft in die tijd verschillende trainers mee gemaakt. De trainers die hem positief stimuleerden zijn hem bijgebleven en kan hij zich nog steeds herinneren. Inmiddels is Marco al vier jaar actief als Technisch Jeugdcoördinator bij de KNVB en deelt hij zijn kennis, visie en ervaringen regelmatig in blogs. In deze blog zoomt hij in op het belang van stimuleren op inzet in plaats van focussen op prestatie.

Hoe jonger kinderen zijn hoe minder bang ze zijn om fouten te maken en hoe minder snel ze opgeven. Maar het zoeken en aangaan van uitdagingen verdwijnt zeer regelmatig op iets oudere leeftijd en sommige kinderen lijken hun motivatie te verliezen wanneer het lastig wordt. Dat kan op school zijn, wanneer ze worden geprezen voor hun talent, maar ook bijvoorbeeld bij de voetbal- of hockeyvereniging. Zolang alles goed gaat, zijn ze het mannetje, maar wanneer ze uitgedaagd worden, haken ze het liefst zo snel mogelijk af. Wat kun je hier als trainer/coach en ouder aan doen?

Vaste mindset vs. groeimindset

Mindset is het Engelse woord voor ‘overtuiging’. Het staat voor de manier waarop mensen denken over zichzelf en in het bijzonder over hun competenties. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen een vaste mindset en een groeimindset. Kinderen met een vaste mindset geloven dat hun persoonlijke eigenschappen vaststaan. Je bent met bepaalde kwaliteiten geboren en daarmee zal je het de rest van je leven moeten doen. Kinderen met een groeimindset daarentegen geloven dat ze zichzelf steeds kunnen blijven verbeteren en ontwikkelen. Je talenten zijn slechts het begin; je kunt steeds blijven groeien door hard te werken en ervaring op te doen. 

''Trainers die mij positief stimuleerden zijn mij bijgebleven''

Omdat kinderen met een vaste mindset het gevoel hebben dat hun kwaliteiten niet te veranderen zijn, doen zij liever geen dingen die lastig zijn. Wanneer je een uitdaging aangaat, is de kans dat je fouten maakt namelijk erg groot. En kinderen met een vaste mindset vinden fouten maken vreselijk: als je de held bent wanneer alles snel en goed gaat, ben je vanzelfsprekend dom wanneer je fouten maakt! Een tweede probleem is dat kinderen met een vaste mindset liever geen moeite voor iets doen. Het feit dat je inspanning voor iets moet leveren, betekent voor kinderen met een vaste mindset dus dat je er eigenlijk helemaal niet zo goed in bent. Oefenen en hard werken horen volgens hen bij kinderen die niet zo slim of goed zijn.

Wanneer je ervan uitgaat dat je altijd beter kunt worden, vind je uitdagingen geweldig. Kinderen met een groeimindset genieten van moeilijke opdrachten, omdat ze hierdoor het gevoel krijgen dat ze zich aan het ontwikkelen zijn. Fouten maken hoort er voor deze kinderen gewoon bij: je kunt er iets van leren en je kunt jezelf verbeteren. Kinderen met een groeimindset zullen niet opgeven wanneer het even tegenzit of wanneer iets veel moeite kost. Ze weten dat het hoort bij leren en groeien. Ze weten dat ze hard moeten werken om verder te komen en leveren die inspanning graag. Kortom, een groeimindset leidt tot een passie voor leren. Wil je een kind zijn talenten optimaal laten benutten, dan is het dus van belang dat hij of zij een groeimindset ontwikkelt.

Het goede nieuws is: je kunt je mindset veranderen, en mensen helpen een groeimindset aan te leren of te behouden!

Door te focussen op inzet in plaats van prestatie, creëer je meer een groeimindset en zullen kinderen minder geneigd zijn op te geven. Op die manier gaan kinderen zelf ervaren dat ze hun prestaties kunnen verbeteren.

Tips

  • Beloon kinderen tijdens trainingen voor inzet 👏
  • Stel (droom)doelen met de kinderen 📄
  • Refereer aan hun voorbeeldspeler 🤩
  • Geef zelf het goede voorbeeld! 👨‍🎓
  • Leg uit hoe ontwikkeling werkt 🧠
  • Maak ontwikkeling zichtbaar (bijvoorbeeld door voor- en na video's) 🎥

Succes!