Help, ik zit in de D selectie!

Jan-pieter Tuininga

Help, ik zit in de D selectie!
Selectiebeleid en teamindeling in de jeugd schijnt er tegenwoordig bij te horen, maar blijkt ook steeds vaker voer voor discussie. Jan-pieter Tuininga gelooft erin dat sport de ideale leeromgeving is om het zelfbewustzijn van kinderen te stimuleren. Een positief sportklimaat is hiervoor een absolute voorwaarde. Rond de selectieprocedure van zijn zoon heeft hij ervaren wat de impact kan zijn van veranderingen, verwachtingen en prestatiedruk bij jonge sporters. Hij miste vooral de erkenning hiervan bij de club, trainers en ouders. In zijn blog geeft hij aanbevelingen voor interventies ten aanzien van dit proces. 

Daar sta je dan. Als 10 jarige jongen in je nieuwe outfit, tussen al die grote jongens die zo soepel een bal hoog houden en van die mooie passeerbewegingen maken. Oh jee. Dat kan ik helemaal niet! Weet je wat, ik zoek wel een plekje ergens in de hoek van dit enorm GROTE veld om in te spelen. Want tjonge, dit veld is 2 keer zo groot (!) als bij de E-tjes waar ik de afgelopen jaren zo regelmatig uitblonk. Uitblinken gaat het komend seizoen niet meer gebeuren. Ik moet helemaal opnieuw beginnen en mijzelf weer bewijzen ...

Bij hockey spelen vanaf de D jeugd (ongeveer 10/11 jaar) 1e jaars en 2e jaars samen. Soms zitten er zelfs nog 3e jaars in het team. Waar jongens en meisjes jaren lang (in de F-jes en E-tjes) met leeftijdsgenootjes van verschillende niveaus hebben gespeeld, wordt er bij de D jeugd een duidelijke selectie gemaakt aan de hand van selectietrainingen en- wedstrijden. Bij grotere hockeyclubs betekent dit vaak ook nog dat er spelers van regionale clubs hieraan mee mogen doen.

"Begin met erkenning van de verschillende onzekerheden die leven bij de spelers".

Jongens (en meisjes) die van een E team naar een D team overgaan krijgen met heel wat veranderingen te maken. Zeker in een selectieteam. Ze gaan van spelen op een half veld naar een heel veld. Van samen spelen met jongens (of meisjes) van je eigen leeftijd, groep 7 basisschool, naar teamgenoten van soms bijna 3 jaar ouder (die gewoon in de brugklas zitten, hè)! Daarnaast heb je ook een andere rol en status binnen het team. En dan die ‘talentjes’ van een andere club erbij ... Nog meer concurrentie. En als dat al niet genoeg is moet je nog eens 3 keer per week 1,5 uur trainen! Een recept voor onzekerheid, demotivatie, stress en frustratie dus. Alle eerste jaars spelers in de D selectie krijgen hier mee te maken, in meerdere of mindere mate.

Maar wat doen hockeyclubs met deze onzekerheid bij jongens en meisjes die starten bij het D jeugd selectieteam?

Uit ervaring en navraag wordt hier weinig specifieke aandacht aan besteed. Trainers/coaches, teammanagers, TC leden en bestuurders zijn vooral blij dat ze weer een eerste team hebben kunnen selecteren met kwalitatief goede spelers. Goed genoeg om te kunnen presteren. Daar gaat het toch om?! En trouwens, aandacht voor de behoeftes en verwachtingen van de individuele spelers en voor teamdynamiek kost te veel tijd. Veel trainers en coaches willen in het begin van het seizoen vooral trainen en (oefen)wedstrijden spelen. Zo raken de spelers ingespeeld op elkaar. Logisch. 

Nou, misschien toch niet. Uiteraard is het goed om veel samen te trainen en spelen. Maar als je als trainer/coach of teammanager weinig tijd en ruimte besteed aan de verschillende behoeftes, gevoelens, verwachtingen en rollen van de spelers dan is de kans groot dat het later in het seizoen mis gaat; dat spelers ‘onverklaarbare’ blessures oplopen, dat ze negatief gedrag vertonen en dat er irritaties en frustraties binnen het team zijn waardoor er van samenwerking geen sprake meer is.

Voer regelmatig individuele gesprekken

Kortom, begin met erkenning van de verschillende onzekerheden die leven bij de spelers. Dit doe je door regelmatig individuele gesprekken te voeren met de spelers over hun behoeftes, emoties en verwachtingen. Vervolgens maak je binnen het team bespreekbaar wat de invloed van behoeftes, gevoelens, verwachtingen en doelstellingen zijn op hun sportplezier en ontwikkeling, zowel sportief als persoonlijk.

Geef spelers een 'mentor' rol

Ten aanzien van de teamrollen zou een 2e jaars speler ook heel goed een soort ‘mentor’ kunnen zijn voor een 1e jaars speler. De trainer/coach kan de spelers hierbij helpen door ze richtlijnen te geven t.a.v mentorschap en ruimte te creëren hiervoor (rond een training bijvoorbeeld). Dit zal beide spelers helpen bij hun sportieve én persoonlijke ontwikkeling binnen het team, aangezien er meer begrip komt voor elkaar en ze daarnaast leren door het bespreken van de tips & tops m.b.t hun positie en vaardigheden.

Maak afspraken over gewenst gedrag

De trainer/coach zal meerdere momenten in het seizoen met de spelers duidelijke afspraken moeten maken over welk gedrag gewenst is om SAMEN het teamdoel te behalen. Elkaar stimuleren op gewenst en positief gedrag is het meest effectief voor een goede samenwerking.

Want, uiteindelijk zorgt meer begrip voor de mooiste teamprestatie!