Kinderen kunnen zich snel ergens op verheugen. Ze repeteren dit al veelvuldig in hun hoofd en kunnen hier helemaal in opgaan. Dit gevoel van verheugen wordt ervaren als een erg prettig gevoel, maar heeft ook een keerzijde. Als de positieve verwachting niet waargemaakt wordt, kunnen kinderen zich teleurgesteld voelen. Ze krijgen een klap te verwerken. We spreken van een teleurstelling als de realiteit niet aansluit bij de verwachting. Bij een teleurstelling moet in een korte tijd de verwachting worden bijgesteld. En dat is iets wat niet voor iedereen altijd even gemakkelijk is. Ongeacht de situatie, zal jouw kind ook de teleurstelling moeten accepteren. Maar hoe ga je hier als ouder mee om?
Waarde van de uitkomst
De kunst van het omgaan met tegenslagen zit hem in de waarde van de uitkomsten. Het zou natuurlijk fantastisch zijn als de situatie verloopt zoals je had gehoopt, maar dit kan natuurlijk altijd anders lopen. Sterker nog, het kan uiteindelijk ook beter uitpakken dan je had gehoopt. In dit laatste geval zijn kinderen vaak blij en opgewekt, maar bij een teleurstelling komt vaak verdriet of zelfs woede naar boven. Hoeveel waarde hecht jouw kind aan de uitkomsten? Hoe belangrijk is het winnen? Waar ligt de focus?
"Te hoge verwachtingen van zichzelf of ouders kunnen een negatief effect hebben op het zelfvertrouwen"
Voor kinderen geldt: “te hoge verwachtingen van zichzelf kunnen een negatief effect hebben op het zelfvertrouwen”. De waarde van de uitkomsten en verwachtingen liggen zo hoog dat jouw kind het gevoel van teleurstelling ervaart als deze uitkomsten en verwachtingen niet gehaald worden. Voor ouders geldt echter hetzelfde: “als ouders te hoge verwachtingen hebben, kan dit een negatief effect hebben op het zelfvertrouwen van het kind”.
De kracht van constructief omgaan met teleurstellingen richt zich op het hechten van minder waarde aan de uitkomsten, maar juist de focus te leggen op wat wel goed ging.
Leren van teleurstellingen
Tegelijkertijd kun je je afvragen of het wel zo erg is dat je kind zich teleurgesteld voelt. Het voelt voor je kind natuurlijk vervelend, maar je kind leert ook dat zijn of haar verwachtingspatroon niet altijd aansluit bij de werkelijkheid. Kinderen kunnen leren van hun teleurstellingen. Zij kunnen onderzoeken wat zij een volgende keer anders zouden doen en hoe ze dit zouden aanpakken in plaats van zich in de teleurstelling te wentelen. Door een teleurstelling te accepteren, openen zich nieuwe wegen naar het doel. Er worden nieuwe inzichten geworven en dit verbreedt de mentale ontwikkeling en weerbaarheid van jouw kind. Denk bijvoorbeeld aan de tijd toen je zoon of dochter heeft leren lopen. Dat ging ook met vallen en opstaan. En kijk nu eens…
"Een teleurstelling ervaren heeft een positief effect op de (leer)ontwikkeling van jouw kind"
Kortom: een teleurstelling ervaren heeft een positief effect op de (leer)ontwikkeling van jouw kind. Probeer met je kind in gesprek te gaan over de teleurstelling. Let er hierbij op dat je open vragen stelt en geen oordeel in je vragen verwerkt: ‘Wat heb je ervan geleerd?’ en ‘hoe ga je een volgende keer te werk?’ zijn goede vragen. Door constructief met tegenslagen en teleurstellingen om te gaan creëert je kind nieuwe inzichten en andere aanpakken wat hem/haar uiteindelijk verder brengt in de sport. Een goede verliezer komt uiteindelijk sterker terug om te winnen!
Tips aan ouders voor het omgaan met teleurstellingen van jouw kind
- Bespreek de situatie met je kind wanneer hij/zij dat wil. Wat ging er goed? Wat zou je de volgende keer anders doen en hoe?;
- Oordeel niet als ouder, maar stel open vragen;
- Geef je kind de ruimte om zijn/haar emoties te uiten;
- Laat je kind bedenken waar hij/zij trots op is;
- Is je kind een moeilijke spreker? Laat je kind het opschrijven. Wat ging er goed? Wat zou je de volgende keer anders doen en hoe?;
- Plaats de gebeurtenis in een groter geheel. Richt je op het proces.
