Doel
De scheidsrechterscoach is een belangrijke schakel en uiteindelijk moet de samenwerking tussen coach & scheidsrechter leiden tot een scheidsrechter die kracht en zelfvertrouwen uitstraalt, die beseft hoe de wedstrijd ‘te lezen’, die de regels goed hanteert en die in staat is om op verschillende niveaus te communiceren. Naar zulke scheidsrechters kijken we allemaal graag.
Coachen
De deelnemers hebben vaak een achtergrond als beoordelaar of waarnemer en het is voor veel mensen ontzettend moeilijk om de stap te zetten naar het coachvak. Een enkeling is zelfs afgehaakt omdat deze zich prettiger voelde bij het vak van beoordelen. Ik vind het iedere keer weer een uitdaging om de cursisten te leren en te laten ervaren wat coachen inhoudt.
Het is geweldig als jij je scheidsrechter ziet ontwikkelen en koers houdt richting dat ene ultieme doel. Dit zal een weg zijn van vallen en opstaan en jij bent er als Scheidsrechterscoach om door middel van reflectiegesprekken en het geven van feedback de weg te blijven volgen. Het bereiken van het doel, hoe klein of groot, geeft een kick!
Aanpak
Een van de mooiste en meest effectieve manieren om scheidsrechters te helpen met hun ontwikkeling is om positief en constructief te werk te gaan. Het begint met een gesprek waarin je er achter komt wat het ultieme doel is van de scheidsrechter. Vervolgens ga je dit doel opknippen in delen waarbij de nadruk ligt op het concreet maken van de verschillende subdoelen. Waar cursisten, beoordelaars vooral aan moeten wennen is dat ze veel meer moeten vragen aan de scheidsrechter in plaats van te zenden en dat vinden ze vaak lastig. Door middel van verschillende interactieve werkvormen probeer ik ze daarbij op het goede spoor te brengen. Een andere zeer opvallende ervaring betreft hun aanpak. Ik hou van een positieve benadering van de scheidsrechter, maar dat is voor een aantal best wel een worsteling. Sommigen zitten zelfs in een soort ‘afrekenmodus’ naar hun scheidsrechter toe.
Realisatie
De scheidsrechter die goed in staat is zijn doelen te concretiseren en te reflecteren op zijn eigen gedrag creëert makkelijk de basis voor een plan. Jullie stellen in gezamenlijk overleg een plan op voor de verdere vervolgstappen. Uitgangspunt blijft dat de scheidsrechter in de lead moet blijven, want uiteindelijk moet hij het plan uitvoeren. Voor de uitvoerbaarheid moet ook kritisch gekeken worden naar de mogelijkheden tot realisatie en tijd. Sommige doelen vergen veel tijd en andere kunnen sneller afgehandeld worden. Ga in de beginfase uit van maximaal drie subdoelen en neem een nieuw subdoel als er eentje is behaald.
De kunst is om de scheidsrechter zelf te laten denken
Het concretiseren van ontwikkelingsdoelen is moeilijk en vereist van jou als scheidsrechtercoach de nodige kennis, ervaring, inzicht en soms veel geduld. Het is bijvoorbeeld prachtig als een scheidsrechter zijn communicatievaardigheden wil verbeteren, maar dit is zo algemeen, daar moet je alle tijd voor nemen om dit minutieus te ontleden. Wanneer ervaart hij het probleem, wat gebeurt er precies, wat is zijn gedrag daarbij, wat roept zijn gedrag op bij spelers en coaches, heeft het te maken met non-verbale acties of met verbale acties? Door op deze manier te werk te gaan kom je tot de kern en vanaf daar kun je samen kijken wat en hoe er precies ontwikkeld en verbeterd moet worden. Neem hier vooral veel tijd voor en laat de scheidsrechter zelf in actie komen.
Uitdaging
De grootste uitdaging voor jou als scheidsrechterscoach is dat je heel graag je kennis en ervaring te snel en te veel wilt delen met je coachee. Deskundigen zoals coaches zijn geneigd te vroeg in het proces al met hun adviezen te komen, terwijl de kunst is om die scheidsrechter zelf te laten denken. Zelf te laten reflecteren op zijn gedrag. Van jou als coach vraagt dit dus een sterk bewustzijn van je eigen handelen en wat dat voor gevolgen kan hebben voor de eigen ontwikkeling van jouw coachee. Soms duurt het best lang voor dat men doorheeft wat wij bedoelen met coachen. Pas na een bijzondere werkvorm valt het kwartje. Eigenlijk komen ze er tijdens de opleiding achter wat hun eigen voorkeur is, hun stijl en hun drijfveren. De meeste cursisten zijn na afloop erg enthousiast en ik hoor veel positieve geluiden. Als jouw drijfveer is om scheidsrechters bij te staan in hun ontwikkeling, dan is deze opleiding een aanrader.
