Inzicht 1: Structureren

Jarno Hilhorst & Johan Steenbergen

Inzicht 1: Structureren
Er zijn vier inzichten voor trainers ontwikkeld op basis van verschillende onderzoeken: structureren, stimuleren, individueel aandacht geven en regie overdragen. Op welke wijze kan "structureren" bijdragen aan de doelen die je als trainer hebt gesteld?

Structureren of structuur heeft betrekking op de volgende facetten: uitspreken-afspreken-aanspreken. Zorg er als trainer voor dat je uitspreekt wat je van de sporters verwacht door duidelijke afspraken te maken. Als de afspraken niet worden nagekomen dan moet je elkaar hier ook op (durven) aanspreken. Structureren geeft dus duidelijkheid over wat we van elkaar mogen en kunnen verwachten, de structuur biedt hiertoe de kaders.

Waarom structureren?

Uit onderzoek blijkt dat structuur het fundament is voor de begeleiding van trainingsactiviteiten. Door structuur krijgen de spelers de gelegenheid om plezier van het spelen te ervaren en vaardigheden te leren. Bij structuur gaat het zowel om het structureren van oefenvormen en de opbouw van de training als om de onderlinge omgang met elkaar. De trainer moet eerlijk en consequent zijn. Afspraken moeten worden nagekomen, iedereen moet gelijk worden behandeld en de trainer moet ook fouten durven toegeven. Belangrijk is om bij aanvang van het seizoen de structuur strak te bewaken, zodat spelers weten waar de grenzen liggen.

Structuur blijkt bovendien belangrijk om grip te houden op groepsprocessen. Zo worden jeugdspelers soms uitgesloten of zelfs gepest door teamgenoten en kunnen trainers door te structuren bijdragen aan de waardering van diversiteit en het realiseren van een sportomgeving, waarin iedereen zichzelf kan zijn. Dat zorgt niet alleen voor een prettiger klimaat, maar ook voor een betere ontwikkeling van jonge sporters. Zij ontwikkelen zich beter als er een klimaat is waarbinnen aandacht is voor regels, onderlinge omgang, afspraken en verwachtingen. Juist door het stellen van (spel)regels ontstaat er ruimte om hierbinnen het spel op verschillende manieren te spelen. Structuur en regels bieden dan letterlijk speelruimte, voor alle jonge sporters die meedoen.

De trainer moet eerlijk en consequent zijn

De rol van trainers

Trainers hebben een cruciale rol om afspraken vast te leggen en deze na te leven. Hoe zie je als trainer toe op het naleven van spelregels en sportieve omgang met elkaar, ook als het ‘er om gaat’ tijdens spannende momenten van wedstrijden? De trainer zelf fungeert als rolmodel en degene die het juiste gedrag ook na- en voorleeft en zo ontstaat er een vorm van ‘sociaal leren’ bij de jonge sporters.